Krztusiec, błonica i świnka

Krztusiec

Krztusiec czyli koklusz występuje często już u osesków nawet bardzo młodych, a najczęściej u dzieci od 2 do 6 roku życia. Zapadają zresztą na chorobę także dzieci starsze i osoby dorosłe. Choroba trwa około 7 tygodni. Okres wylęgania trwa 5 do 6 dni. Zarazek nie jest jeszcze zbadany. Występuje najczęściej na wiosnę. Często zapadają na nią dzieci skrofuliczne.

W przebiegu choroby rozróżniamy 3 okresy. Pierwszy okres zaczyna się zwyczajnym katarem oskrzeli, przy czym gorączka nie występuje wcale albo wieczorem dochodzi najwyżej do 38° C. W tym okresie trwającym 10 do 14 dni choroba nie okazująca nic charakterystycznego jest najhardziej zaraźliwa. Drugi okres okazuje już cechy charakterystyczne choroby, a zaraźliwość już się zaczyna zmniejszać. Kaszel staje się coraz uporczywszy i coraz częściej występują napady skurczowe kaszlu („dziecko zanosi się“), polegające na tym, że w sekundowych odstępach czasu następuje szybko jeden po drugim 15 do 20 wydechów wykrztuśnych tak, że wdech jest utrudniony i w czasie tego napadu dziecko kilka razy „się zaciąga”, tj. wciąga powietrze w sposób gwałtowny, wydając zwłaszcza przy końcu napadu charakterystyczny i świszczący głos wdechowy. W czasie napadu twarz dziecka zaczerwienia się lub sinieje i puchnie, a gdy napady są gwałtowne i częste, następuje też krwawienie lekkie z nosa i ust i pojawiają się wybroczyny krwawe pod spojówką dolnych powiek oka. Po napadzie wykrztuszają dzieci lepki śluz i wymiotują, zwłaszcza gdy przyjęły pokarm bezpośrednio przed napadem. Ataki te bardzo osłabiają dzieci, zwłaszcza młodsze, wątłe i skrofuliczne. W ostatnich 2 tygodniach następuje okres trzeci (nie zaraźliwy), napady stają się rzadsze i słabsze i wreszcie ustają zupełnie. Niebezpieczną komplikacją kokluszu jest zapalenie płuc. Zwłaszcza oseski okazują duży stopień śmiertelności wskutek następowego zapalenia płuc, opon mózgowych, skurczu głośni i wyczerpania. W ogólności koklusz wywiera wybitnie osłabiający wpływ na ustrój, który traci odporność na choroby infekcyjne, a zwłaszcza na gruźlicę.

Błonica

Błonica (dyfteria) – okres wylęgania trwa 2 do 6 dni. Choroba zaczyna się bólem głowy, lekką gorączką i bólem gardła. Zaraz po tym występują na migdałkach gardlanych małe, szarawobiałe grzybowate naloty, zrośnięte z podstawą, przy małym obrzęku gruczołów szyjnych. W ciężkich przypadkach rozszerzają się naloty na cały migdałek, na języczek, łuki podniebienne, a także na śluzówkę nosa, gardła, krtani i tchawicy, tworząc owrzodzenia i wywołując obrzęki gruczołów, przy czym połykanie i oddychanie staje się coraz uciążliwsze. Skutkiem tego ogólnego zakażenia gorączka się podnosi i stan ogólny się pogarsza. Gdy tylko krtań i tchawica (bez gardła) jest zajęta, nazywamy ten stan krupem czyli dławcem. Dziecko dławi się, dusi, i jest w wysokim stopniu zachrypnięte.

Komplikacjami błonicy są zapalenie płuc i nerek. W rekonwalescencji występuje następowo zapalenie i niedomoga mięśnia sercowego, które może spowodować nagłą śmierć w 2 do 8 tygodni po ukończeniu choroby oraz porażenie języczka, powodujące mówienie przez nos.

Świnka

Świnka jest to epidemiczne zapalenie gruczołu przyusznego, jedno- lub obustronnie. Okres wylęgania trwa 4 do 7 dni. Wśród lekkiej gorączki rozwija się obrzęk miękki, duży pod i za uchem, na twarzy i na szyi, przeszkadzający w żuciu i trwa 7 do 10 dni, po czym znika. Czasami pojawia się powikłanie w postaci obrzęku jednego jądra, rzadkie są też przypadki zropienia gruczołu.