Różne choroby układu pokarmowego
Ostry nieżyt żołądka
Ostry nieżyt żołądka występuje po zażyciu środków żrących, drażniących śluzówkę żołądka jak kwasy żrące, ługi, alkohol, olejki eteryczne, a także po spożyciu zepsutych potraw, zawierających bakterie gnilne i ich toksyny. Drażniąc żołądek (także język), gardło i przełyk powodują one zapalenie śluzówki, zmniejszające wydzielanie soku żołądkowego; wskutek tego wytwarzają się w żołądku nowe produkty gnilne.
Objawami ostrego nieżytu żołądka są: brak łaknienia, odbijanie się, zgaga, wymioty, uczucie gniecenia w okolicy żołądka, niesmak w ustach, obłożony język, odór niemiły z ust. Zazwyczaj ciepłota jest prawidłowa.
Przewlekły nieżyt żołądka spowodowany jest nagromadzeniem obfitej ilości śluzu na powierzchni śluzówki żołądka i powstaje na tle zaniedbanego ostrego kataru, nieodpowiedniego odżywiania, spożywania pokarmów ciężko strawnych, przeładowania żołądka pokarmami i u alkoholików. Rozróżniamy 2 rodzaje tego nieżytu, a mianowicie kwaśny i śluzowy.
Objawami choroby są: brak apetytu, czasami fałszywy „wilczy” apetyt, obłożony język, niesmak w ustach, zgaga i odbijanie się kwaśne lub o smaku zgniłych jaj, wymioty, wzdęcie żołądka i brzucha z uczuciem pełności, wrażliwość brzucha, nieregularny stolec, a przy dłuższym trwaniu zmęczenie, hipochondria itd.
Niedrożność jelit – u dzieci – powstaje z powodu wgłobienia. Zaczyna się ona nagle nudnościami i wymiotami oraz dużymi kolkami w jednym miejscu brzucha, skąd rozchodzą się promienisto. Bóle są tak duże, że chory leży skulony. Przed miejscem wgłobienia jelita są wzdęte gazami i okazują żywe ruchy perystaltyczne. W późniejszym okresie występują wypróżnienia krwawe i odbijanie się cuchnące kałem, wreszcie zapad z miękkim tętnem i śmierć, o ile zaraz nie wykonano zabiegu operacyjnego. Rzadko kiedy następuje wyleczenie i powrót do zdrowia bez operacji. Także wskutek uwięzgniętej przepukliny, miejscowego porażenia ściany odcinka jelita (skręt kiszek) oraz przy zapaleniu ślepej kiszki i odruchowo przy kolkach żółciowych może nastąpić niedrożność jelitu także u osób dorosłych.
Zapalenie ropne wyrostka robaczkowego („ślepej kiszki”) powstaje albo wskutek mechanicznego podrażnienia śluzówki wyrostka masami kału lub ostrym przedmiotem, albo – najczęściej – wskutek infekcji i wówczas rozwija się ono podobnie jak ropówka na skórze szybko lub pomału. W pierwszym przypadku chory uczuwa nagle w prawym dole biodrowym ból i opór mięśniowy, który rozpromienia się na nogę i znacznie się wzmaga przy najmniejszym dotknięciu lub wyprostowaniu prawego uda, przy czym ciepłota podnosi się do 40 stopni. Ponadto występują nudności, wymioty, odbijanie się, zaparcie stolca przy wyraźnym pogorszeniu się stanu ogólnego. W okolicy wyrostka można wyczuć naciek bolesny o różnej wielkości i zbitości, zależnie od tego, jak daleko zropienie postąpiło. Gdy nastąpiło pęknięcie ropnia, wówczas występują objawy niebezpiecznego zapalenia ropnego otrzewnej. W drugim przypadku bóle są niewyraźne, a mogą z początku być umiejscowione nawet w dołku podsercowym.
Glista dżdżownicowa ma podobnie jak dżdżownica kształt okrągły i jest obustronnie ostro zakończona. Mierzy 10 do 20 cm długości. Jaja jej drobniutkie 0,05 mm wielkości rozwijają się poza organizmem ludzkim na trawach, jarzynach itp., a dostając się z nieczystymi potrawami do żołądka przeobrażają się w jelicie cienkim w robaka. Przebywają one w jelicie cienkim pojedynczo lub w ilości kilku lub kilkudziesięciu sztuk i żyją sokiem trawiennym jelit i pokarmami w nich się znajdującymi na szkodę „gospodarza”, którym jest organizm ludzki.
Glisty robaczkowe są to drobne 1 do 3 cm mierzące nitkowate twory; pasożytują w dużej ilości w odbytnicy i w okolicy otworu stolcowego; tam też składają one swe jaja i wywołują swędzenie.
Wzdęcie (rozszerzenie) żołądka przychodzi do skutku po częstym jego przeładowaniu, albo przy osłabionych mięśniach ścian żołądka, nie będących w stanie uruchomić treści żołądkowej. Także następowo na tle nowotworów i blizn rozwija się ta choroba. Rozszerzony żołądek sięga niżej pępka, chory uczuwa ciężkość i ciągnienie w dół, cierpi na odbijanie się gazami kwaśnymi lub zgniłymi i wymiotuje często obfitą i gnijącą w żołądku treścią, przy czym wskutek złego trawienia chudnie i cierpi na zatwardzenie stolca. Promieniami Rentgena można łatwo i dokładnie wykazać granice żołądka.
Kurcze i bóle żołądka występują zazwyczaj w postaci nagłych bolesnych ataków kurczowych albo gniecenia w dołku sercowym. Bóle promieniują w tył lub w bok. Równocześnie pojawiają się zwykle także nudności i wymioty. Kurcze występują często w chorobach żołądka (wrzód, rak), błędnicy, neurastenii, uwiądzie rdzenia oraz w początkach zapalenia wyrostka robaczkowego.