Szkodliwość niektórych zawodów dla zdrowia pracowników cz. 19
Dalej idą cierpienia reumatyczne, nerwowe i zatrucia ołowiem. W powyższym zestawieniu podałem jedynie najważniejsze zajęcia i główniejsze dane statystyczne, osiągnięte przez kasy chorych na Zachodzie, a oparte na milionach pracowników, podlegających obowiązkowemu ubezpieczeniu w odpowiednich kasach państwowych, bądź zawodowych. Wyniki tych badań mają znaczenie nie tylko teoretyczne, lecz i wysoce praktyczne, wskazują bowiem ilość i jakość czynników szkodliwych, odbijających się na zdrowiu i życiu robotników pewnej gałęzi przemysłu lub zajęcia. Dane te również dają wysoce ważną wskazówkę dla inspekcji fabrycznych co do tego, w jakim kierunku ulepszać należy higienę fabryczną, aby zmniejszać i unikać tych wielce szkodliwych wpływów na zdrowie i życie ludności. I rzeczywiście, przede wszystkim w Anglii surowy nadzór fabryczny i obowiązkowe zastosowanie ulepszeń w fabrykach wydało błogie owoce w postaci stopniowo zmniejszającej się śmiertelności i chorobowości, nawet w tych fabrykach, które powszechnie były uznawane za najniekorzystniejsze dla zdrowia pracowników (fabryki zapałek, przetworów chemicznych, ołowianych, szlifiernie i t. p.). U nas niestety, jak to już wyżej wzmiankowałem, dla braku kas chorych zupełnie nie posiadamy ściślejszych danych o chorobowości a nawet śmiertelności, opartych na wielkiej liczbie przypadków, co jedynie stanowić może podstawę do badania omawianej sprawy.