Choroby naczyń krwionośnych

Tętniak aorty jest to umiejscowione rozszerzenie światła aorty w formie worka lub walca o różnej wielkości, widoczne – zależnie od umiejscowienia tętniaka w aorcie – w postaci tętniczego guza w okolicy mostka lub na grzbiecie wzdłuż przebiegu aorty. Jest to choroba bardzo niebezpieczna, gdyż taki guz o ścianach cienkich może pęknąć i wówczas następuje krwotok wewnętrzny, powodujący natychmiastową śmierć. Nagłe wypadki śmierci (atak sercowy) są najczęściej spowodowane pęknięciem tętniaka aorty. Rozwija on się zazwyczaj przy zwapnieniu  (miażdżycy) ścian aorty na tle kiły. Mniej niebezpieczne są tętniaki obwodowe na obwodowych tętnicach.

Miażdżyca (stwardnienie, zwapnienie) tętnic czyli arterioskleroza jest przewlekłem zapaleniem ściany tętniczej. Każdy osobnik w podeszłym wieku, tj. około 50 roku życia, podlega tej starczej zmianie tętnic, polegającej na tym, że sprężyste ich ściany wskutek zużycia tracą swoją elastyczność i twardnieją wskutek zwyrodnienia wewnętrznej warstwy (nabłonka) naczyń z następowym zwapnieniem  ścian tętniczych. Prędzej i w większej mierze zużytkowują się i ulegają miażdżycy tętnice u osobników, którzy skłonność do tej choroby nabyli wskutek nadmiernego używania mięsa, jaj, korzeni. Skłonność ta rozwija się też u ludzi chorych na dne i otyłość przy otruciach chronicznych ołowiem, tytoniem i alkoholem. Skleroza aorty piersiowej rozwija się najczęściej na tle przymiotu.

Wszelkie tętnice w ustroju ulegają miażdżycy. Zwapnione tętnice sprychowe, ramieniowe i skroniowe (najwięcej widoczne) mają przebieg wężykowaty, są twarde; przy tym tętno jest napięte, parcie krwi wzmożone, a ponadto rozwija się przerost lewej komory sercowej z wzmocnionym drugim tonem aorty; czasami też słyszymy szmer w aorcie. Przy sklerozie tętnic wieńcowych rozwija się zwolnienie tętna, połączone często z arytmią i dusznością bolesną. Skleroza naczyń mózgowych objawia się bólem i zawrotami głowy, osłabieniem pamięci i czynności psychicznych. Poza tym pojawiają się później zaburzenia w następstwie krwotoków mózgowych i zmiękczenia mózgu. Miażdżyca tętnic nerkowych powoduje marskość nerek. Przy miażdżycy odcinka brzusznego aorty pojawiają się kolki z wzdęciem i bolesnością brzucha oraz z zaburzeniami w trawieniu, bezsennością i migreną. Miażdżyca tętnic kończyny dolnej prowadzi do napadów czasowego chromania, zaczynających się mrowieniem, łaskotaniem i uczuciem zimna w stopach i łydkach; napady te występują wybitniej przy chodzeniu, a znikają w spoczynku.

Żylaki występują na nogach u osób których zawód wymaga stania, jak piekarze i kelnerzy, także u osób noszących ciasne ubranie (sznurówki i podwiązki), utrudniające krążenie krwi, u ciężarnych, u których powiększona macica uciska żyły miednicze, u osób prowadzących siedzący tryb życia (zatwardzenie stolca), u których również krążenie krwi jest utrudnione. Rozszerzone żyły na nogach mają przebieg wężykowaty i zaopatrzone są miejscami w zgrubienia, tzw. sploty. Wskutek pęknięcia żylaka i krwawienia wytwarzają się wrzody i zapalenie żył. Podmiotowo chorzy uczuwają w tej chorobie zmęczenie i ciężkość w nogach oraz utrudnienie w chodzeniu i swędzenie.

Zapalenie żyły (ściany żyły) występuje najczęściej na kończynie dolnej przy chorobach zakaźnych, przy ropieniach w organach brzusznych w połogu, przy zakażeniach miejscowych (ranach) itd. Zapaloną żyłę możemy na nodze obmacywać wzdłuż jej przebiegu jako sznur gruby, twardy i bolesny, w którym krew nie krąży, gdyż skrzepła wskutek zapalenia ściany naczynia (zakrzep żylny).