Choroby jamy ustnej

Zapalenie ostre tkanki języka jest bardzo niebezpieczne. Wskutek obfitego unaczynienia język w tej chorobie silnie obrzmiewa, co utrudnia oddychanie i powoduje duszność. Tylny zaś odcinek obrzmiałego języka zagradza cieśń gardlaną, popycha podniebienie miękkie do kręgów i hamuje dopływ powietrza z jamy ustnej i z jamy nosowej do krtani. W ten właśnie sposób następuje śmierć przez uduszenie u powieszonych.

Porażenie języka utrudnia żucie, mówienie i połykanie.

Ostre zapalenie dziąseł jest częstym objawem przy zapaleniach okostnej i owrzodzeniach w jamie ustnej, występujących przy otruciu rtęcią. Dziąsła są opuchnięte, czerwone i bolesne. Przy chronicznym zapaleniu dziąseł wytwarzają się wrzody w zapalnym dziąśle, przy czym zęby często się rozluźniają.

Próchnienie zębów powstaje wskutek pęknięcia szkliwa. Gdy cała miękka miazga zęba jest nadgryziona i ogołocona, reaguje ona na kwasy i gnijące w zębie pokarmy dotkliwym bólem. W dalszym ciągu miazga ulega powoli gniciu: ząb jest spróchniały. Wreszcie korona zęba kruszy się, odpada i pozostają tylko korzenie zębów. Jeden taki spróchniały ząb zaraża w dalszym ciągu zęby sąsiednie, tak że w ciężkich przypadkach prawie wszystkie zęby ulegają zepsuciu.

Zapalenie okostnej zębodołu również może być następstwem próchnienia zębów. Gdy nieczystości, a z nimi i bakterie, idą kanałem zębnym w dół, wówczas dochodzi do skutku zapalenie (ropne) zębodołu w postaci guza ropnego w okolicy spróchniałego zęba. Ropa może też dostać się do samej kości szczękowej i spowodować zapalenie ropne okostnej szczęki, objawiające się, jak wiemy, bolesnym obrzękiem rozlanym na szczęce z początku twardym, później miękkim. Zaniedbane zapalenia okostnej doprowadzają do utworzenia się ropnej przetoki kostnej w kości szczęki.

Niemiły odór (woń) z ust może być spowodowany różnymi chorobami, a mianowicie próchnieniem i gniciem zębów i starych korzeni, przewlekłem zapaleniem mieszkowym migdałków, w których wytwarzają się gnijące czopy ropne, lub wreszcie nieżytem przewlekłym żołądka.

Choroby jamy ustnej wieku dziecięcego omówiliśmy przy chorobach dzieci.

Powiększenie (przerost) migdałków jedno lub obustronne spotykamy często u dzieci. Jest ono czasem tak duże, że migdałek jednej strony styka się z migdałkiem strony drugiej. Utrudniają one wskutek tego połykanie, mowę oraz oddychanie nosem i zacieśniają cieśń gardła. Często choroba ta jest dziedziczna. Dzieci mówią przez nos, przy spaniu chrapią i trzymają usta otwarte oddychając ustami, nie mogąc oddychać nosem. Utrudnione wskutek tego oddychanie może sprowadzić inne choroby.

Przy ostrym mieszkowym zapaleniu migdałków gardła (ostrym nieżycie gardła) migdałki są opuchnięte, zaczerwienione i powodują ból gardła, ból przy połykaniu, lekką gorączkę i ból głowy. Często okazują się na powierzchni powiększonych migdałków czopy ropne w postaci plamek żółtawo-białych, które mogą się też powiększyć w duży nalot, pokrywający znaczną część powierzchni migdałka podobnie jak przy błonicy. W odróżnieniu od błonicy, naloty te dają się łatwo usunąć z powierzchni migdałka pędzlowaniem itd.

Ropne zapalenie migdałków – tu proces ropny nie odbywa się na powierzchni, jak przy zwykłym zapaleniu, lecz w samych migdałkach i w tkance podskórnej. Migdałki są bardzo bolesne i tak obrzękłe, że połykanie i oddychanie jest bardzo utrudnione, tak że chory się krztusi i dusi. Ulga następuje, gdy ropa wydostaje się na wierzch wskutek pęknięcia, względnie po przecięciu ropnia.

Nowotworami dobrotliwymi gardła są polipy, złośliwymi zaś rak i mięsak.