Ogólne objawy postrzałów cz. 2

Pod wielu względami wstrząs podobny jest do głębokiego omdlenia, zapadu i do ostrego skrwawienia urazowego. Jedynie uwzględnienie wszystkich okoliczności towarzyszących zranieniu i zwrócenie szczegółowej uwagi na samą ranę, pozwolą doświadczonemu lekarzowi rozróżnić wymienione stany.

Istoty wstrząsu nie znamy. Zdaniem jednych wywołanym zostaje nagłym wyczerpaniem ośrodków w rdzeniu przedłużonym; zdaniem innych porażeniem nerwów naczynioruchowych i nerwu błędnego.

W pewnej liczbie przypadków wstrząs nerwowy szybko kończy się śmiercią na pobojowisku; w pewnej liczbie ranieni umierają dopiero w kilka godzin później i to mimo stosowanie odpowiednich zabiegów leczniczych ; wreszcie w pewnej ( może największej) liczbie przypadków objawy shock’u mijają po kilku lub kilkunastu godzinach, ustępując miejsca krótko trwającym objawom podniecenia, po czym raniony powraca do stanu normalnego.

Zależnie od zapatrywań na istotę wstrząsu nerwowego, jedni zwalczają go środkami podniecającymi, wstrzykując pod skórę olejek kamforowy, strychninę itp.; inni zaś morfinę. Oettingen zapewnia na podstawie spostrzeżeń z wojny mandżurskiej, że najskuteczniej działała morfina, zwłaszcza z dodatkiem atropiny.